Yapı Denetimi, İskansız Kaçak Yapılar ve İmar Barışı

İstanbul Kartal’da 2 gün önce bir olan Yeşilyurt Apartmanı'nda 11 vatandaşımız vefat etmiş ve diğer sakinlerin çoğu yaralı olarak kurtulmuş bazılarının ise hayati tehlikesi devam etmektedir. Gündemdeki bu olayla birlikte yine kaçak yapılaşmanın ve denetimlerin önemi, imar affı/barışı gibi hukuki düzenlemelerin uygulamada karşımıza kazanılmış bir haktan çok, karşı karşıya kaldığımız riskleri tekrar aklımıza getirmektedir.

Haber kaynaklarından edindiğimiz bilgilere göre, Yeşilyurt Apartmanı'nın son 3 katının kaçak olduğu yani ruhsatsız olduğu belirtilmektedir. Bunun anlamı; imar planları ve yerleşime göre ilgili yerde muhtemelen en fazla 5 katlı bir binanın yapılmasına dair iznin olduğu, fakat daha sonra çeşitli sebeplerle, çatı düzleminden 3 kat yukarı şeklinde bağımsız bölüm daha eklenerek ana gayrimenkulün 8 kata çıkarılması, ana gayrimenkulün tüm statiğinin bozularak, zemin etütlerine aykırı olacak şekilde çok fazla yük altında bırakılarak çökme ihtimalinin riskli boyuta taşınmasıdır. Sonuçta da yıllarca hem hukuka hem de fizik kanunlarına aykırı ayakta kalmaya çalışan bina dayanamayıp 11 vatandaşımızın canına mal olması hepimizi üzmüştür.  

Önceki süreçte, ana gayrimenkullerin denetimi ve iskân sorunları irdelenmelidir. İlgili ana gayrimenkulün 3 katının kaçak ve ruhsatsız olmasından dolayı herhangi bir oturma izninin olmadığını düşünüyoruz. İlçe belediyelerinin imar müdürlükleri yıllarca, böyle kaçak yapılaşmaları tespit ederek İmar Kanunu’na uygun hale getirmesi gerekirken neden hiçbir denetimin yapılmadığı merak konusudur? Kaldı ki, hele İstanbul gibi büyük bir metropolde, bu şekilde birçok gayrimenkulün alınıp satıldığı, kiralandığı veya kamuya açık tesisler şeklinde kullanıldığı da görülmektedir.

Uygunsuz Kaçak Yapılaşmaların Yıkımı

Ayrıca, yine gündemimizde bulunan, kaçak yapılaşmanın hukuka uygun hale getirilmesi ve kayıt altına alınması kapsamında, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun geçici 16. maddesiyle hayatımıza giren imar affı/barışı uygulamasıyla kaçak yapıların, İmar Kanunu’na aykırılık sebebiyle yıkımının önüne geçildiği, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamında da kişilerin hak ve arsa payı sahibi olduğu görülmektedir. Haber kaynaklarından edinilen bilgilere göre de çöken Yeşilyurt apartmanının İmar Kanunu'na aykırı kaçak bağımsız bölümlerinin yapı kayıt belgesi aldığı öğrenilmiştir. Dolayısıyla İmar Kanunu’na aykırılıktan yıkım yapılmasının hukuken önüne geçildiği şeklinde yorumlanmaktadır. Hukuki düzenlemelerle, iskana ve İmar Kanunu’na aykırılıkları hukuka uygun hale getirirken, ana gayrimenkulleri fizik kanunlarına, inşaat kural ve kaidelerine de uygun hale getirilmesi sağlanmalıdır. Bakanlık veya belediyelerce sürekli yapılacak denetimlerle ivedilikle uygunsuz kaçak yapılaşmaların yapı kayıt belgesi olsa dahi yıkımının sağlanması gerekmektedir. Ülkemizde, bu denli üzücü olayların yaşanmaması için; uygulamalarda hukuk kuralları ile fizik ve inşaat kaidelerinin aynı anda uygunluğunun tartışılması ve iyi bir denetim sonunda gerekli izinlerin verilmesi ya da ivedilikle yıkım yapılarak aykırılığın önüne geçilmesi gerekmektedir.