Kentsel Dönüşüm Nedir? Süreç Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Kentsel dönüşüm; en yalın haliyle mevcut yapıların yenilenmesi, iyileştirilmesi ve dönüştürülmesi sürecini ifade eder. Bu dönüşüm, şehirlerdeki eski ve deprem açısından risk teşkil eden yapıları yenileyerek, daha güvenli, sürdürülebilir ve estetik açıdan cazip yaşam alanları yaratmayı amaçlar. Bu sayede yerleşim alanları daha modern ve güvenilir yerler haline gelir. Yapıların, çevre gibi dış faktörlerden daha az etkilenmesi sağlanır.

Kentsel Dönüşüm Süreci Nasıl İşler?

Kentsel dönüşüm süreci birkaç aşamadan oluşur.

• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan riskli bina tespiti.
• İlgili belediye ve kurumlarca alınan inşaat izinleri.
• Yeni projelerin, mimar ve mühendisler tarafından tasarlanması.
• Eski yapıların yıkılıp yerine yeni binaların inşa edilmesi.
• Yenilenen binaların sahiplerine teslim edilmesi.

Kentsel Dönüşümde Kimler Hak Sahibi Olabilir?

Kat maliki ve kiracılar, kentsel dönüşüm sürecinde hak sahibidir. Kat malikleri bu süreçte yapının yenilenme sürecinde ve satışında hak sahibidir. Kentsel dönüşüme uğrayacak yapılardaki kiracılar ise bu süreçte kira yardımı ve taşınma gibi devlet desteği alabilirler. Kira yardımı ve taşınma yardımı hakkında bilgi almak için Riskli Yapı Tespiti Sonrası Kiracılar, Kira ve Taşınma Yardımı Alabilir Mi? başlıklı blog yazımızı okuyabilirsiniz.

Riskli Bina Tespiti Nasıl Yapılır?

Riskli bina tespiti, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na bağlı uzmanlar tarafından yapılır. Bu tespit için, binanın yapısal durumu, zemininin taşıma kapasitesi ve çevresel faktörler göz önünde bulundurularak rapor hazırlanır. Bina, riskli olup olmadığı konusunda uzmanlar tarafından değerlendirilir ve onay verilen binalar için dönüşüm süreci başlatılır. Riskli yapıda ve kentsel dönüşümde kiracıların hakları hakkında bilgi almak için Riskli Yapıda ve Kentsel Dönüşümde Kiracıların Hakları Nelerdir? isimli blog yazımızı okuyabilirsiniz.

Kentsel Dönüşüm Yasası ve Yönetmelikler

Türkiye'de kentsel dönüşüm; 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir. Bu kanun ile afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlenmektir. Bu kanun; kentsel dönüşüm sürecini denetler, hak sahiplerinin korunmasını sağlar ve dönüşüm projelerinin uygulama esaslarını belirler. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nı, belediyeleri, il özel idarelerini, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı gibi ilgili kurumların yapması gereken işlemlerle ilgili yönetmelikleri de içerir.

Kentsel Dönüşümün Avantajları ve Dezavantajları

• Deprem gibi doğal afetlere dayanıklı binalar yapılmasını sağlar.
• Yeni teknolojilerle donatılmış, daha verimli yaşam alanları ortaya çıkmasına hizmet eder.
• Sürdürülebilir malzemeler ve yeşil alanlar sayesinde çevre dostu binaların inşa edilmesine olanak tanır.
• Yapıda yaşamını sürdüren sakinlere geçici konut ve kira yardımında bulunur.
• Tespit ve yıkım kredileri sayesinde ekonomik yükü azaltır.

Dezavantajlar:

• Yüksek maliyetlere yol açabilir.
• Kiracılar, evlerinden ayrılırken ve yeni bir ev bulma sürecinde zorluk yaşayabilir.
• Dönüşüm projeleri, mahallenin yapısına uygun olmayacak şekilde yüksek katlı olabilir.

Kentsel Dönüşüm Sürecinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kentsel dönüşümde dikkat edilmesi gereken bazı önemli unsurları sizler için listeledik.

• Riskli yapı tespiti için doğru ve güvenilir bir değerlendirme yapılmalıdır.
• Kat malikleri ve kiracıların hakları açıkça belirtilmeli ve korunmalıdır.
• Yeni yapılar; çevreye, bulunduğu mahallenin dokusuna ve kültürüne uyumlu olmalıdır.
• Yeni yapıların inşasında modern bir çizgi ve teknoloji tercih edilmeli ve dayanıklı malzemeler kullanılmalıdır.

Deprem Riski Olan Bölgelerde Kentsel Dönüşümün Önemi

Türkiye bir deprem ülkesi. Bu nedenle Türkiye’nin dört bir yanındaki kentsel dönüşüm faaliyetleri ülkemizdeki her bireyin can ve mal güvenliği için son derece büyük önem taşır. Eski yapıların güvenli olmadığı gerçeği, deprem felaketi karşısında ciddi riskleri beraberinde getirir. Kentsel dönüşüm de bu noktada güvenli olmayan, eskimiş, yıllar içinde hasar almış bu binaların yıkılarak yerine dayanıklı ve güvenli yapıların inşa edilmesine olanak tanır. Ailesiyle ve sevdikleriyle güvenli ve korunaklı bir yaşam alanında hayatını sürdürmeyi kim istemez ki?