Modern şehirlerin simgesi olan gökdelenler, yükseklikleriyle baş döndüren devasa yapılardır. Mimarisi, mühendislik çalışmaları ve kullanılan teknolojiler nedeniyle dikkat çeken gökdelenleri, Apsiyon Blog’un bu yazısında ele alacağız.
Türk Dil Kurumu’nun; “Yirmi, otuz veya daha çok katlı yapı; göktırmalayan, gök tırmalayıcı.” olarak tanımladığı gökdelenler farklı kaynaklara göre ise "göğü delen" olarak belirtilir. Çoğunlukla 150 metreyi aşan ve çok sayıda kattan oluşan bu binalar; daha düşük metrekarelerde daha fazla insanın yaşamasını sağlar. Daha fazla insanın kullanımına hizmet eder. Bu yalnızca konut değil, otel, ofis veya ticari alan gibi alanlarıyla kompleks bir yapı olma özelliği taşırlar.
Özellikle yoğun nüfuslu şehirlerdeki kalabalığı ve yerleşim sorununa çözüm getiren gökdelenlerin ne gibi faydaları olduğuna hep birlikte bakalım.
- Alan tasarrufu yaratır. Bu nedenle şehir merkezinde, daha küçük metrekarelerde daha fazla sayıda kişinin yaşamasını sağlar.
- Alışveriş merkezi veya mağaza gibi ticari alanlara ev sahipliği yaptığı için ekonomiye katkıda bulunur. Şehirlere olan ilgiyi artırır.
- Diğer yapılardan farklı tasarımı sayesinde şehrin modernliğini ve prestijini simgeler.
- Yeni inşaat teknolojileri, akıllı bina sistemleri veya doğa dostu sürdürülebilir enerji sistemleri gibi kullanılan yenilikçi çözümleriyle yapılacak yeni projelere ilham verir.
- Konut, ofis, çalışma alanları, alışveriş, eğlence gibi çok sayıda yaşam alanını bünyesinde barındırdığı için insanların aynı mekanda birden fazla hizmete ulaşabilecekleri bir yaşam merkezi görevi üstlenir.
Gökdelenlerin yapılması ciddi ve detaylı bir mühendislik çalışmanın yanı sıra teknolojik altyapı gerektirir. Bu süreçler, genel anlamda şu aşamalardan oluşur: Bir gökdelenin yapım süreci fikir ve tasarım ile başlar. Gökdelenin hangi amaç ile kullanılacağı belirlendikten konumun jeolojik yapısı, iklimi vb. özellikleri dikkate alınarak ilerlenir. Binanın ağırlığını taşıyacak temel hazırlandıktan sonra yapının iskeleti oluşturulur. Aynı zamanda dış cephe, asansörler, sismik yalıtım sistemleri, altyapı sistemleri ve iç mekan tasarımı tamamlanır. Son aşamada ise yapının güvenlik testleri yapılır. Özellikle yapıda deprem, rüzgar vb. gibi doğal afetlere karşı gerekli önlemlerin alınıp alınmadığı kontrol edilir.
Gökdelen tanımı, farklı kaynaklara göre değişkenlik gösterse de çoğunlukla 12 kat ve üzerindeki katlı yapılar için kullanılır. Bir yapının gökdelen olarak kabul edilmesinde, kat sayısının yanı sıra yapının kullanım amacı da belirleyici olmaktadır.
Evet, Türkiye’de çok sayıda gökdelen bulunmaktadır. Gökdelenler özellikle büyükşehirlerde yoğundur. Türkiye’nin en yüksek binası 369 metre ile Çamlıca TV Kulesi’dir. İstanbul Üsküdar’da bulunan bu yapıyı 350 metre ile T.C Merkez Bankası IFM Binası, 285 metre ile Skyland İstanbul, 280 metre ile Metropol İstanbul, 261 metre ile İstanbul Sapphire takip eder. Ankara’ya baktığımızda ise 210 metre ile Ankara Elya Royal Tower & Elya Garden, 204 metre ile Türk Telekom Tower, 177 metre ile Elmar Towers karşımıza çıkar. 242 metre ile İzmir Mahall Bomonti, 216 metre ile Mistral Ofis Kulesi, 210 metre ile Ege Perla Residence ve 200 metre ile Folkart Towers A ve Folkart Towers B yapıları ise İzmir’in en yüksek binaları olarak kabul edilir.