Bugünlerde aidat artışları ile çoğu giriş katta oturan okuyucumuzun aklındaki sorulardan bir tanesi, giriş katta oturmalarına rağmen asansör ücreti ödemek zorunda olup olmadıklarıdır. Bu soruya cevap vermeden önce aslında Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yer alan ortak yer tanımını hatırlatmakta fayda var. KMK madde 4’te açıkça ortak yerlerin neresi olduğu sayılmıştır. Yazılı yerler ve şeyler bu kanun gereğince her halde ortak yer sayılır. Temeller ve ana duvarlar, taşıyıcı sistemi oluşturan kiriş, kolon ve perde duvarlar ile taşıyıcı sistemin parçası diğer elemanlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, tavan ve tabanlar, avlular, genel giriş kapıları, antreler, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar ve buralardaki genel tuvalet ve lavabolar, kapıcı daire veya odaları, genel çamaşırlık ve çamaşır kurutma yerleri, genel kömürlük ve ortak garajlar, elektrik, su ve hava gazı saatlerinin korunmasına mahsus olup bağımsız bölüm dışında bulunan yuvalar ve kapalı kısımlar, kalorifer daireleri, kuyu ve sarnıçlar, yapının genel su depoları, sığınaklar, her kat malikinin kendi bölümü dışındaki kanalizasyon tesisleri ve çöp kanalları ile kalorifer, su, hava gazı ve elektrik tesisleri, telefon, radyo ve televizyon için ortak şebeke ve antenler sıcak ve soğuk hava tesisleri, çatılar, bacalar, genel dam terasları, yağmur olukları, yangın emniyet merdivenleri ortak yer sayılır. Ayrıca bu sayılanların dışında kalıp da yine ortaklaşa kullanma, korunma veya faydalanma için zaruri olan diğer yerler ve şeyler de (ortak yer) konusuna girmektedir.
Aidat Nedir? Apartman ve Sitelerde Aidat Nasıl Belirlenir?
Böylelikle asansörün yanında asansör sisteminin de bir ortak yer olduğu kanunun 4. maddesinde sayılmıştır. Diğer yandan bu ortak yerlere ilişkin ortak giderlerin nasıl ve kim tarafından ödeneceği de yine aynı kanunun 20. maddesinde şu şekilde sayılmıştır. Kat maliklerinden her biri aralarında başka türlü anlaşma olmadıkça, kapıcı, kaloriferci, bahçıvan ve bekçi giderlerine ve bunlar için toplanacak avansa eşit olarak, anagayrimenkulün sigorta primlerine ve bütün ortak yerlerin bakım, koruma, güçlendirme ve onarım giderleri ile yönetici aylığı gibi diğer giderlere ve ortak tesislerin işletme giderlerine ve giderler için toplanacak avansa kendi arsa payı oranında katılmakla yükümlüdür. Kat malikleri ortak yer veya tesisler üzerindeki kullanma hakkından vazgeçmek veya kendi bağımsız bölümünün durumu dolayısıyla bunlardan faydalanmaya lüzum ve ihtiyaç bulunmadığını ileri sürmek suretiyle bu gider ve avans payını ödemekten kaçınamaz.
Özetle, eğer kat malikleri arasında başka türlü bir anlaşma olmadıkça bakım ve korumaya ilişkin ortak giderlerden her kat maliki arsa payı oranında sorumlu olup ödemekle yükümlüdür. Ayrıca herhangi bir kat maliki, ortak yer veya tesisler üzerindeki kullanma hakkından vazgeçmek veya kendi bağımsız bölümünün durumu dolayısıyla bunlardan faydalanmaya lüzum ve ihtiyaç bulunmadığını ileri sürmek suretiyle bu gider ve avans payını ödemekten kaçınamaz.
Site ve Apartmanlarda Aidat Artışları (Asgari Ücrete ve Enerjiye Gelen Zamlar)
Diğer taraftan emlak varlığının değeri ile doğru orantıda olarak artmakta veya azalmakta olan ve emlak vergisine de esas olan, asgari rayiç değer -yani gayrimenkulün günümüz piyasasındaki alım satım değeri- yeniden değerleme oranına bağlı olarak her yıl belediyelerce hesaplanmaktadır. Asgari rayiç değerin hesabında kullanılan bina değerinin %6 sı binada asansörün bulunup bulunmadığıdır. O binadaki tüm bağımsız bölümlerin asgari rayiç değer hesabında griiş kattakiler de dahil olmak üzere asansör etki eder. Yani asansör bulunması giriş kattaki dairelerin asgari rayiç değerine de etki etmektedir.
Kısaca, evi giriş katında olan bir kat maliki bu bakım masrafını ödemekten kaçınamaz. Tek istisnası kat maliklerinin arasından bu konuya ilişkin bir anlaşma yapılmış olması ve giriş katta oturan kat maliklerinin bu giderden muaf tutulmasıdır. Bu sözünü ettiğimiz anlaşma tapu sicilinde kayıtlı yönetim planıdır. Eğer yönetim planında asansör giderlerinden giriş kattakiler tarafından ödenmeyeceğine ilişkin bir madde hükmü bulunmuyorsa giriş kattakiler asansör masraflarına katılmalıdırlar. Yönetim planında asansör giderlerinin giriş kattakiler tarafından ödenip ödenmeyeceğine ilişkin hüküm bulunmayan hallerde kat malikleri kurulu giriş kattakilerin asansör giderlerine katılmayacaklarına dair bir karar alabilir. Ancak yönetim planına aykırı bir karar kat malikleri kurulunda alınamaz.
Asansör Masraflarına Her Daire Katılmak Zorunda Mı?