Apsiyon
Konut Sakinine Özel Uygulama
Apsiyon’un yeni kategorisi olan Yaşam Alanları’ında, Dünyanın En Yüksek Binaları’ndan sonra bu kez dünyanın en eski yapılarını ele alıyoruz.
Saint-Michel Tümülüsü, Fransa’nın Bretonya bölgesindedir. Carnac’ın doğusundadır. Milattan önce 5 bininci yılda inşa edilmiştir. 5 megalitik mezar (kenarlarına büyük taş levhalar konuşmuş, toprak veya taşlarla örtülmüş yer üstü mezar odaları) höyüğünden oluşur. 12 metre yüksekliğinde, 125 metre uzunluğunda ve 60 metre genişliğindedir. Bu özellikleriyle Avrupa kıtasının şu ana kadar bilinen en büyük mezar höyüğü olarak kabul edilir.
Bougon Tümülüsü; Batı Fransa'nın Bougon bölgesindedir. İçinde mezar veya mezarlıkları barındıran bu yapı, Neolitik Çağ olarak bilinen Cilalı Taş Devri’nde yapılmıştır. 72 metre uzunluğundaki bu yapı en eski cenaze mimarisinin bir örneğidir. Aynı zamanda bu yapı; 72 metre uzunluğuyla en büyük mezar olarak bilinir.
Yapılan kazılara göre dünyadaki en eski tarihi yapılardan biri olan Barnenez Tümülüsü; milattan önce 4500’lü yıllara aittir. Fransa’nın Finistere şehrindedir. 72 metre uzunluğunda, 25 metre genişliğinde ve 8 metrenin üzerinde yüksekliğe sahip olduğu bilinir.
Milattan önce 5000 yılına ait olduğu bilinen Perperikon, Balkanların en büyük megalit bölgesi olarak bilinir. Bulgaristan’ın Kırcaali kasabasının 15 km kuzeyinde yer almaktadır.
Bulgaristan’da yer alır, milattan önce MÖ 5500’e ait olduğu bilinir. Paleolitik Çağ olarak bilinen Eski Taş Çağı’na ait yapıların yanı sıra Neolitik Çağ, yani Cilalı Taş Devri’ne ait yerleşim katmanları da tespit edilmiştir.
Khirokitia ya da diğer adıyla Hirokitya olarak bilinen alan, Kıbrıs’ta, Neoilitik Çağ’dan kalmıştır. Düz çatılı kerpiç evlere ev sahipliği yapan bölgede savunma duvarları da görülmektedir. UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak kabul edilen Hirokitya, Doğu Akdeniz'in en önemli ve en iyi korunmuş tarih öncesi bölgelerinden olma özelliği taşır.
Çatalhöyük, insanlık tarihinin en eski yerleşim yeri olarak bilinir. Türkiye sınırları içinde bulunan bölge Konya Çatalhöyük’tedir. Neolitik Çağ’a ait bu yerleşim yeri proto-şehir olma özelliği taşır. Avcı toplayıcı hayattan tarıma ve göçebe hayattan yerleşik düzene geçin ilk örneği olarak bilinir. Bu özelliğiyle şehirleşmenin de ilk örneği olarak kabul edilir.
Ürdün’de bulunan Eriha Kulesi; Jericho’da yer alır. 28 fit yani 8.5 metre yükseklikte bulunan yapı, yüksekliği nedeniyle dünyanın ilk gökdeleni olarak da kabul edilmektedir. Milattan önce 8000’de tamamlandığı için Neolitik Çağ’a ait yapılar arasında sayılır. Arkeolog John GARSTANG’ın keşfettiği yapı; 1930-1936 kazılarında gün yüzüne çıkmıştır. Kule, işlenmemiş taşlar kullanılarak inşa edilmiştir. 22 basamaklı bir iç merdivene sahiptir. Yüksekliği, duvarları oldukça yüksek olan yapının inşasının tamamlanması bazı kaynaklara göre 11.00 iş günü olarak kabul edilmektedir.
Yazımızın bu bölümünde odağımıza, yeryüzünün en eski şehir kalıntılarını alıyoruz.
Dini bir yapı olan Göbeklitepe; Şanlıurfa’da bulunmaktadır. Milattan önce 11000’e ait yapı; dünyanın bilinen en eski tapınak merkezi olarak 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır. Yapı; 20 daireden ve 200’den fazla sütundan oluşmaktadır. Yaklaşık 7 ton ağırlığındaki ve 6 metre yüksekliğindeki sütunlarında ise hayvan resimleri ve oymaları bulunuyor. Buradaki işaretler, tarım ve hayvancılık yapıldığını göstermektedir. Bir dizi devasa dairesel yapıdan oluşan Göbeklitepe; Neolitik Çağ’ ait kabul edilir. Bu yapı aynı zamanda “tarihin sıfır noktası” olarak kabul görmektedir.
Dünyanın bilinen antik taş çemberi olan Stonehenge, Avrupa'nın en zengin arkeolojik manzaralarından birinin kalbinde yer almaktadır. Avrupa tarihinin en önemli anıtlarından olan Stonehenge’in diğer özellikleri ise şunlardır: Neolitik Britanya'da bilinen en büyük yakma mezarlıklarından biri olarak kabul edilen Stonehenge; dünyada mimari açıdan en gelişmiş ve günümüze ulaşan tek lento taşından yapılan çemberidir. Yapı üzerinde kullanılan taşlar, başka hiçbir tarih öncesinde görülmemiş şekilde karmaşık teknikler kullanılarak işlenmiştir.
Mısır’daki piramitler, Eski Krallık ve Orta Krallık dönemlerinde firavunlar ve eşleri için anıt mezar olarak inşa edilmiştir. Tespit edilen son sayıya göre toplam 138 adet olduğu bilinir. En ünlü ve en büyük Mısır piramitleri Gize'de yer alır. Gize’deki Keops Piramidi, Dünyanın Yedi Harikası arasındadır. Mastaba 3808'den sonra gelen en eski piramittir. Basamaklı piramit olarak da bilinen Zoser, milattan önce 27. yüzyıla aittir. Bu piramit, kesilmiş taşlı duvar işçiliğiyle inşa edilmiş dünyanın en eski anıtsal yapıları arasında sayılır.
Zigguratlar, milattan önce 3.000 ve 6.000’li yıllara ait, Mezopotamya’da görülen ve piramide benzeyen tapınak kulesidir. Bu nedenle burada bulunan kişilerin tanrıya yakın olduğuna inanılır. Sümerler, Babiller ve Asurlar’da görülmektedir. Dikdörtgen, oval ve kare platformlar üzerinde kuruludur. Bilinen 32 ziggurat mevcuttur, bunların en tanınmışlarından biri ise Büyük Ur Zigguradı olarak bilinir. Bir diğeri ise Babil'den kalma Marduk zigguratıdır. Bu aynı zamanda Etemenanki adıyla da bilinir. 7 katı olan ve renkli bu zigguratın üstünde bir de devasa bir tapınak kalıntısı bulunmaktadır. Bir tepe üzerine inşa edilmiş sade bir yapı olarak görünse de mimari, matematik ve inşaatın bir mucizesi olarak değerlendirilmektedir.
05 Haziran 2024
Kapat