Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar

Apsiyon Blog’un bu yazısında Birleşmiş Milletler’in belirlediği 17 Küresel Amaç’ın on birincisi olan Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar’ı ele alacağız. Birleşmiş Milletler’in on bir numaralı amacı, şehirlerin tümünü güvenli ve sürdürülebilir kılmayı hedefliyor. 

Bugün milyarlarca insan şehirlerde yaşıyor ve bu sayı her geçen gün yaşanan doğum, iç ve dış göç gibi nedenlerde giderek artıyor. Bu da artan nüfusla birlikte istihdam, eğitim ve sağlık alanlarındaki hizmetlerin yetersiz kalması gibi yaşanacak birçok sorunu beraberinde getiriyor. Eşitsizlik, artan enerji ihtiyacı ve çevre sorunları, iklim değişiklinin yol açtığı doğal afetler, nüfus yoğunluğunun fazla olması nedeniyle daha çok insanın olumsuz etkilenmesine neden oluyor. 

Bugün, bulunduğumuz coğrafya nedeniyle bu olumsuzluklardan henüz yeterince etkilenmemiş olsak da bu sorunların bir noktadan sonra hepimizi etkileyeceğini bilmeliyiz. Bu kaçınılmaz olacak. Peki bir şehrin sürdürülebilir olup olmadığını nasıl anlayabiliriz? İşte, aşağıdaki sorular tam bunun için. Bu soruların yanıtları, bize yaşadığımız şehrin sürdürülebilir olup olmadığının yanıtını verecek.

• Bu şehirde yeterli iş imkanı var mı?
• Bu şehirde sağlık hizmetlerine yakın mıyız? 
• Bu şehirde çocuklar okula güvenli bir şekilde yürüyebilir mi? 
• Bu şehirde geceleri ailemizle birlikte sokakta yürüyebilir miyiz? 
• Bu şehirde en yakın toplu taşımaya ne kadar uzaklıktayız? 
• Bu şehrin hava kalitesi nasıl? 
• Bu şehrin kamusal alanları ne durumda?

Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Erişilebilir ve Temiz Enerji

Sürdürülebilir Şehirler İçin Neler Yapabiliriz?

Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar

11.1. 2030’a kadar herkesin yeterli, güvenli ve uygun fiyatlı konutlara ve temel hizmetlere erişiminin sağlanması ve gecekondu mahallelerinin iyileştirilmesi
11.1.1. Gecekondu, gayri resmi yerleşim yerleri veya yetersiz konutlarda yaşayan kent nüfusunun oranı
11.2. 2030’a kadar özellikle kırılgan durumda olan insanların, kadınların, çocukların, engellilerin ve yaşlıların ihtiyaçlarına özel önem gösterilerek, yol güvenliğinin geliştirilmesi, özellikle toplu taşıma sisteminin geliştirilmesiyle herkesin güvenli, uygun fiyatlı, erişilebilir ve sürdürülebilir ulaşım sistemlerine erişiminin sağlanması
11.2.1. Cinsiyet, yaş ve engelli kişilere göre, toplu taşıma araçlarına kolay erişimi olan nüfusun oranı
11.3. 2030’a kadar bütün ülkelerde kapsayıcı ve sürdürülebilir kentleşmenin geliştirilmesi ve katılımcı, entegre ve sürdürülebilir insan yerleşimlerinin planlanması ve yönetilmesi için kapasitenin güçlendirilmesi
11.3.1. (Yerleşim amaçlı) Arazi tüketim oranının nüfus artış hızına oranı
11.3.2. Düzenli ve demokratik işleyen kentsel planlama ve kent yönetimine, sivil toplumun doğrudan katılım mekanizması bulunan şehirlerin oranı
11.4. Dünyanın kültürel ve doğal mirasının korunması ve gözetilmesi çabalarının artırılması
11.4.1. Mirasın türüne göre (kültürel, doğal, karışık ve Dünya Miras Merkezi seçilmesi), hükümetin seviyesine (ulusal, bölgesel ve yerel/belediye), harcama tipine göre (işletme harcamaları/yatırım) ve özel fon tipine göre (bağışlar, özel ve kar amacı gütmeyen sektör ve sponsorluk) tüm kültürel ve doğal mirasın korunması ve muhafazası, korumada kişi başına yapılan toplam harcama (kamu ve özel)
11.5. 2030’a kadar yoksulların ve kırılgan durumdaki insanların korunması temel alınarak suyla ilgili afetleri de kapsayan afetler nedeniyle küresel gayri safi yurt içi hasılayla ilgili doğrudan ekonomik kayıpların önemli oranda düşürülmesi ve ölümlerin ve etkilenen insan sayısının önemli ölçüde azaltılması
11.5.1. 100 000 kişi başına afetlerden etkilenen, kaybolan ve ölen kişi sayısı
11.5.2. Afetin kritik altyapının hasar görmesi ve temel hizmetlerin bozulmasına verdiği zararı kapsayan doğrudan ekonomik kayıpların küresel GSYH'ye oranı
11.6. 2030’a kadar hava kalitesine ve belediye atık yönetimi ve diğer atık yönetimlerine özel önem göstererek kentlerin kişi başına düşen olumsuz çevresel etkilerinin azaltılması
11.6.1. Düzenli olarak toplanan ve uygun nihai bertaraf edilebilen kentsel katı atıkların toplam kentsel katı atıklara (şehir bazında) oranı
11.6.2. Şehirlerdeki (nüfusa göre ağırlıklı) ince partikül maddelerin (örneğin PM2.5 ve PM10) yıllık ortalama seviyeleri
11.7. 2030’a kadar özellikle kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engellilerin güvenli, kapsayıcı ve erişilebilir yeşil alanlara ve kamu alanlarına evrensel erişimlerinin güvence altına alınması
11.7.1. Cinsiyet, yaş ve engelli kişilere göre kamu kullanımına tamamen açık, yapılaşmış alanların şehirlerdeki ortalama payı
11.7.2. Cinsiyet, yaş, engellilik durumu ve olay yerine göre, son 12 ay içinde fiziksel ya da cinsel taciz mağduru kişilerin oranı
11.a. Ulusal ve bölgesel kalkınma planlamasını güçlendirerek kentsel, kent çevresindeki ve kırsal alanlar arasındaki olumlu ekonomik, sosyal ve çevresel bağlantıların desteklenmesi
11.a.1. Şehirlerin büyüklüğü kırılımına göre nüfus projeksiyonları ve kaynak ihtiyaçlarını entegre eden kentsel ve bölgesel kalkınma planlarının uygulandığı şehirlerde yaşayan nüfusun oranı
11.b. 2020’ye kadar kapsamaya, kaynak etkinliğine, iklim değişikliğine uyuma ve afetlere karşı dayanıklılığa yönelik entegre politikaları ve planları benimseyen ve uygulayan şehirlerin ve insan yerleşimlerinin sayısının önemli ölçüde artırılması ve Sendai Afet Riskini Azaltma Çerçeve Eylem Planı 2015-2030 doğrultusunda bütüncül bir afet risk yönetiminin her düzeyde geliştirilmesi ve uygulanması
11.b.1. Sendai Afet Risk Azaltma Çerçevesi 2015-2030 doğrultusunda yerel afet risk azaltma stratejilerini benimseyen ve uygulayan yerel yönetimlerin oranı
11.b.2. Ulusal ve yerel düzeyde afet risk azaltma stratejilerine sahip ülke sayısı
11.c. En az gelişmiş ülkelerin finansal ve teknik yardım aracılığıyla yerel malzemeler kullanarak sürdürülebilir ve dayanıklı binalar inşa etmelerinin desteklenmesi
11.c.1. En az gelişmiş ülkelerde, yerel malzemeler kullanılarak inşa edilen ve tadilat yapılan dayanıklı, sürdürülebilir ve kaynak etkin binalara tahsis edilen finansal yardım oranı

Unutmayalım ki, yaşadığımız yerin yaşam koşullarını ne kadar iyileştirirsek yaşam kalitesinin artmasına o ölçüde katkı sunmuş oluruz.

Kaynak: https://www.kureselamaclar.org/amaclar/surdurulebilir-sehirler-ve-topluluklar/