Atık Yönetimi Nedir, Neden Önemlidir ve Nasıl Yapılmalıdır?

Atıklar ve Atık Türleri isimli yazımızda atık konusundaki detaylardan bahsetmiştik. Apsiyon Blog’un bu yazısında ise atıkların insan ve çevre sağlığı için tehdit oluşturmaması için toplanması, ayrıştırılması, depolanması ve geri dönüştürülmesi işlemlerinin tamamını kapsayan prosesi tanımlayan atık yönetimi konusunu detaylandırmaya çalışacağız. Atık yönetimi; evsel ve tıbbi atıkların tehlike derecelerine göre ayrıştırılması, oluşturulan merkezlerde geri kazanılması ya da bertaraf edilmesi gibi bazı prosedürlere dayanır.
Atıklar ve Atık Türleri

Atık Hiyerarşisi Nedir, Hangi Aşamalardan Oluşur?

Atıkların hiyerarşisi, atıkların doğru yönetilmesini hedefleyen adımların tümüdür. Sırasıyla; önleme, azaltma, yeniden kullanım, geri dönüşüm, enerji geri kazanımı ve bertaraf aşamalarından oluşur. Önleme, azaltma ve tekrar kullanım adımları; tüketim ürünlerinin ya da malzemelerin kullanım ömürlerinin uzatılması ve bu ürün ya da hizmetin yeniden kullanımını sağlamayı amaçlar. Bu şekilde doğal kaynaklar korunur, daha az atık oluşur, enerji tasarrufu sağlanır ve böylelikle finansal açıdan da olumlu bir kazanım elde edilir.

Geri dönüşüm aşaması ile atıklar işlenerek mevcut kullanımı dışında yeni bir amaçla kullanılır. Bu sayede ürünler yeni fonksiyonlarla yeniden hayata kazandırılmış olur. Geri kazanım aşaması ise tüm bu atıkların enerji olarak geri kazanılmasını ifade eder. Bu aşamada geri dönüştürülmesi mümkün olmayan atıklar; yakma, gaz haline getirme gibi yöntemlerle ısıya, elektriğe ya da yakıta dönüştürülür. Bertaraf da geri kazanılması mümkün olmayan atıkların bertaraf edilmesi sürecidir. Bu aşamada insanlara ve çevreye verilecek zararın minimum düzeyde tutulmasına dikkat edilir.

Plastiksiz Bir Yaşam Tarzı Yolculuğu

Atık Yönetimi Nedir?

Atık yönetimi, atıkların kaynağında azaltılması, özelliğine göre ayrılması, toplanması, geçici depolanması, ara depolanması, geri kazanılması, taşınması, bertarafı ve bertaraf işlemleri sonrası kontrolü vb. işlemleri içeren bir yönetim biçimidir.

İnceleme Önerisi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=14390&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
İnceleme Önerisi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150402-2.htm

Atık Yönetimi Neden Önemlidir?

• İsrafı engeller.
• Verimliliği artırır.
• Maliyetleri azaltır.
• Çevresel riskleri azaltır.
• Ülke ekonomisine katkı sağlar.
• Bireylerde, doğayı koruma bilinci oluşturur.
• Temiz, yaşanabilir ve sürdürülebilir bir dünya kazandırır.

Atık Yönetimi Nasıl Yapılmalıdır?

• Atık yönetiminin sağlıklı bir şekilde işlemesi için öncelikle konu ile ilgili sorumlular ve bu sorumluların yetkileri belirlenmelidir.
• Atık kavramı doğru şekilde tanımlanmalı ve bu tanım, herkes tarafından aynı şekilde kabul görmelidir.
• Atıklar mümkünse kaynağında ayrıştırılarak belirlenen standartlara uygun şekilde toplanmalıdır.
• Tüm kullanıcılara olduğu gibi sorumlulara ve görevli bireylere de gerekli eğitimler verilmelidir.
• Geçici atık depolama alanlarındaki güvenlik önlemlerine dikkat edilmeli; yağmur, rüzgar, yangın vb. faktörlere karşı gerekli önlemler alınmalıdır.
• Atıkların, taşınma ve depolama esnasında daha az alan kaplaması için sıkıştırılması gerekir.
• Atıkların bertaraf edilmesi ya da yeniden kullanımına yönelik geri kazanılması için lisanslı tesislerle çalışmalıdır.
• Bertaraf edilen atıkların, bertaraf esnasında insan ve çevre sağlığı açısından tehdit oluşturabilecek herhangi bir duruma izin verilmemeli. Konu ile ilgili gerekli önlemler üst düzeyde alınmalıdır.
• Atıklarla ilgili yapılan tüm işlemler kayıt altında tutulmalıdır.
• Atık Yönetimi Yönetmeliği’nde belirtilen tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geri kazanılması, yeniden kullanılması ve bertarafı konusunda oluşabilecek zararlara karşı Tehlikeli Atık Mali Sorumluluk Sigortası yapılmalıdır.

İnceleme Önerisi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=13969&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5